Vài nét về cây gỗ sưa

Cây gỗ sưa có tên khoa học là Dalbergia tonkinensis prain. Cây có chiều cao trung bình từ 20 – 30m; là cây thường xanh (ít khi rụng lá). Thân cây dạng hợp trục, dáng phân tán. Vỏ thân cây màu vàng nâu hay xám, nứt dọc. Cành non màu xanh, có lông mịn thưa. Lá mọc cách, cấu tạo lá dạng kép lông chim lẻ, mỗi là kép có từ 9-17 lá chét đính so-le trên cuống chính. Hoa mọc ra từ nách lá, thường xuất hiện trước khi lá mọc đầy đủ. Quả dạng đậu hình trứng thuôn dài, dài 5–7,5 cm, rộng khoảng 2-2,5 cm.

Sưa là cây ưa sáng, ưa đất sâu, dày, độ ẩm cao. Phân bố ở đai độ cao tuyệt đối dưới 500m. Trong tự nhiên tìm thấy trong rừng mưa nhiệt đới và rừng mưa nhiệt đới gió mùa. Chủ yếu phân bổ ở Việt Nam và được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung Quốc ( còn được gọi hoàng (huỳnh) đàn Việt Nam).

Phân biệt các giống cây gỗ sưa

Cách đơn giản nhất chính là phân biệt qua vẻ bề ngoài.

Thân cây sưa trắng có màu xanh, trơn nhẵn và không xù xì. Còn thân cây sưa đỏ thường có màu xám hoặc màu kem sữa, thân xù xì, khi già vỏ cây sẽ bị nứt dọc.

Hoa sưa trắng mọc thành chùm, cánh lớn, màu trắng còn hoa sưa đỏ cũng mọc thành chùm nhưng cánh nhỏ và có màu vàng nhạt.Ngoài ra, còn một cách phân biệt nữa đó là phân biệt qua quả. Qủa gỗ sưa trắng là dạng quả thịt, không hạt, khi đốt lên không có mùi. Còn quả gỗ sưa đỏ thường có từ 1 – 2 hạt, đốt lên có mùi thối khó chịu. Mùi thối này chính là do hạt sưa đỏ tạo ra.

Ngoài ra, ở Tam Kỳ – Quảng Nam, có một loại cây cũng được người dân gọi là cây sưa. Chính vì cách gọi tên trùng lặp này khiến cho nhiều người lầm tưởng rằng có một loại gỗ sưa khác là gỗ sưa vàng. Tuy nhiên, thực chất đó không phải là cây gỗ sưa thuộc một loài trong chi Dalbergia. Cây sưa Quảng Nam được người dân ở đây gọi bằng nhiều tên khác nhau như sưa vườn, hương vườn, nhưng chính xác nhất thì phải gọi nó là cây hương vườn. Cây này thuộc chi Pterocarpus; cùng chi với giáng hương mắt chim và giáng hương quả to.