Clerodendron fragrans

Về đặc điểm thực vật, đây là loài cây nhỏ, cao khoảng 1-1,5m. Lá mọc đối, có hình trứng dài 10 – 20cm, rộng 8 – 18cm, đầu nhọn, phía cuống hình tim hay hơi phẳng, mép có răng cưa to, thô. Mặt trên lá thì màu sẫm hơn, có lông ngắn, còn mặt dưới nhạt màu hơn, gần như bóng, trên các đường gân hơi có lông mềm. Cuống lá dài khoảng 8cm.

Đặc biệt khi vò nát lá có thấy mùi hôi đặc trưng của cây mò. Hoa màu trắng ngà, có mùi thơm. Hoa bạch đồng nữ mọc thành hình mâm xôi gồm nhiều tán. Đài hoa hình phễu, phía trên có xẻ thành 5 thùy, hình 3 cạnh tròn. Tràng hoa hình ống nhỏ, có 4 nhị đính trên miệng ống tràng cùng với nhuỵ vượt quá tràng hoa. Với vòi nhị thường ngắn hơn chỉ nhị; bầu thượng dạng hình trứng. Quả hạch gần dạng hình cầu, dính với đài tồn tại bao ở ngoài. Hoa nở chủ yếu vào tháng 7 – 8 và quả chín vào tháng 9 – 10.

Cây bạch đồng nữ mọc hoang ở nhiều nơi, cả ở những nơi núi cao. Hay vùng đồng bằng trên nước ta. Ngoài ra, cây còn có ở một số tỉnh miền nam Trung Quốc, Indonexia và còn thấy ở Phi-lip-pin. Thường người ta sẽ thu hái lá vào quanh năm, tết nhất vào lúc cây đang và sắp ra hoa. lá sau khi được hái về sẽ đem ra phơi hay sấy khô, không phải chế biến gì đặc biệt. Ngoài ra có thể dùng rễ. Đào rễ về rửa sạch, phơi hay sấy khô. Khi dùng có thể dùng cả củ hoặc thái lát mỏng. sắc uống. Nhân dân thường dùng rễ sắc uống, còn lá chỉ dùng để nấu nước dùng ngoài. Nhưng kinh nghiệm nhất là chỉ dùng lá sắc uống và dùng ngoài.

2. Thành phần hóa học

Hiện tại chưa có tài liệu nghiên cứu cụ thể giúp chỉ ra rõ thành phần của cây mò hoa trắng. Nhưng nước sắc lá được chỉ ra là có rất nhiều muối canxi. TheoTrung dược chí hóa học dữ dược lý, trang 68.đã cho thấy một loàiThumb hay có tên gọi là xú ngô đồng ( hay). Đây là loài rất hay được dùng nhưng chưa có mặt ở nước ta mà chỉ có ở Trung Quốc. Thấy có rất nhiều muối canxi, ngoài ra còn có các ancaloit như orixin CHON, oxiridin CHON, iso-orixin, kokusagin CHNO và tinh dầu.