Đặc điểm của cây chay giống

Cây chay giống  là loài cây thuộc thân gỗ, cây to mọc thẳng, cây sinh trưởng lâu năm. Chiều cao trung bình của cây mọc tự nhiên là khoảng 10-15m.

Cây sinh trưởng và phát triển dễ dàng vì thế có thể trồng vào mọi thời điểm trong năm, nhưng cây sẽ phát triển nhanh và mạnh hơn ở mùa mưa.

Hiện nay trên thị trường có hai loại chay đó là chay ruột đỏ và chay xanh. Dù chay nào cũng đều có chung những đặc điểm như:

• Bề mặt thân nhẵn, cây to có vỏ màu xám. Cành cây khi còn non sẽ có màu hơi nâu và dần khi cành già sẽ chuyển sang màu xám, cành cây có lông
• Lá cây chay có màu màu xanh thẫm, hình bầu dục.
• Mặt phía dưới của lá cây có lông còn mặt trên trơn và bóng. Các tán có độ che phủ rộng, cây nhiều bóng mát.
• Hoa cây chay có dáng hình bầu dục, thuôn dài, mọc đơn ở các kẽ lá. Trên cây sẽ có 2 loại hoa đực và hoa cái.
• Quả cây chay khi còn non có màu xanh và khi chín chuyển qua màu vàng. Ruột quả chay màu hồng, ăn có vị ngọt, hơi chua nhẹ, hương thơm đặc trưng.

Công dụng tuyệt vời từ cây chay

Cây chay là một cây ăn trái, có cành tán rộng, làm bóng râm, trang trí quanh cảnh đường phố hay nhà vườn.

–

Đặc điểm sinh trưởng và thu hái

Đặc điểm sinh trưởng

Cây chay là loài cây đặc biệt có ở Việt Nam, ít được tìm thấy ở quốc gia khác. Lúc đầu cây mọc hoang dại, sau đó nhờ tập tục ăn trầu bằng vỏ thân và rễ cây mà chúng được nhân giống và gieo trồng nhiều ở các tỉnh phía bắc như Bắc Cạn, Lào Cai, Hà Nam, Nam Định… và rải rác ở tỉnh trung du duyên hải.

Thuộc loài thân gỗ có sức sinh trưởng mạnh mẽ, ưa sáng và ưa các loại đất feralit có tầng đất thịt sâu, thoát nước tốt. Thời điểm trồng thích hợp nhất là đầu mùa mưa. Thời tiết thích hợp là khí hậu nóng ẩm vùng nhiệt đới. Cây mọc tự nhiên thường thấy ở vùng rừng thường xanh ẩm, độ cao dưới 700m.

Qua quá trình trồng trọt và chọn lọc, thực vật này sẽ cho quả to và ngọt hơn khi mọc tự nhiên. Đặc biệt, phần lá cây càng thu hái thì càng kích thích mọc nhanh hơn. Vì vậy nên trồng loài này ở những nơi thông thoáng, tạo diện tích rộng để cây có điều kiện phát triển.

Đây là loài dễ trồng trọt và chăm sóc do ít sâu bệnh.

Thu hoạch

Loài thực vật này có thể thu hái quanh năm, đặc biệt mùa hoa quả tháng 5-8.

Có thể dùng tươi hoặc phơi khô làm dược liệu các bộ phận như lá, rễ,…

Riêng dạng tươi dùng thân và rễ dùng nhai trầu hay quả làm chất tạo vị chua trong khi nấu canh.

Đặc biệt, trong bảng phân loại gỗ Việt Nam, chất lượng gỗ chay được xếp vào nhóm nhẹ và quý.

Mô tả toàn cây chay

Thuộc thân gỗ to, thẳng, cao trung bình từ 10-15m. Cây chay có thân nhẵn, cành non, có lông màu hung nâu và cành già màu xám. Ngoài ra, rễ có phần vỏ mềm, nâu hồng còn phần ruột màu trắng, vị chát, ngọt nhẹ.

Lá mọc so le thành 2 hàng, mặt trên nhẵn bóng, mặt dưới có lông trên đường gân. Phiến lá hình ngọn giáo dài 20-25 cm, rộng 9-12 cm, gốc tròn, đầu có mũi nhọn. Mặt trên nhẵn, mặt dưới có lông ngắn màu hung hay trắng nhạt, trên các gân nổi rõ. Cuống lá mảnh, có lông thưa, lá kèm nhỏ.

Trên một cây có cả hoa đực và cái. Cụm hoa đực mọc ở kẽ lá, thuôn dài, hơi cong, cuống có lông. Lá bắc hình khiên, bao hoa hình bầu dục, nhị hình chóp. Còn cụm hoa cái hình bầu dục, cuống có u lồi và lông mềm, bao hoa hình ống, bầu có vòi lộ ra ngoài bao hoa.

Quả phức, hình bầu dục có vỏ mềm, được bao phủ bởi lông nhung. Khi chín quả có màu vàng, ăn được. Lúc nếm, phần quả sẽ có vị ngọt dịu, hơi chua nhẹ, thơm đặc trưng. Bên trong có chứa hạt to như hạt xoan, nhiều nhựa dính.

Bảo quản

Bảo quản những phần đã thu hoạch và chế biến thành dược liệu trong bọc kín, cất trữ nơi thoáng mát, nhiệt độ phòng, tránh tiếp xúc ánh nắng mặt trời.

1