I. Giới thiệu về cây Bòn bon

II. Đặc điểm của cây Bòn bon

• Hình dáng bên ngoài:Bòn bon là giống cây có thân gỗ, vỏ thân có màu vàng nâu hoặc nâu đỏ. Thân mọc thẳng đứng.
• Kích thước:Chiều cao trung bình của cây bòn bon có thể  lên đến 15 – 20m.
• Lá:Cây bòn bon cho lá kép từ 5 – 7 lá thon dài khoảng 8 – 13cm. Lá khá cứng mang hình lông chim và không có lông. 
• Hoa:Cây bòn bon có hoa nhỏ, mọc ở đầu nhánh thành từng chùm. Hoa của cây có 5 lá đài mang màu vàng nhạt hoặc trắng. Hoa đực và hoa cái của cây bòn bon riêng biệt.
• Quả:Quả bòn bon có dáng hơi tròn, lớp vỏ bên ngoài mịn, có nhựa dính và thường có màu vàng nhạt. Quả bòn bon thường mọc theo chùm khoảng 4 – 30 quả với nhau. Bên trong mỗi quả có các múi chứa nhiều nước, ăn có vị chua ngọt rất ngon và giữa các múi thúi được ngăn cách bởi một vách ngăn mỏng. Khác với những quả khác, khi ăn quả bòn bon cần phải bóc vỏ từ dưới lên mới dễ hơn là bóc từ phần cuống xuống.
• Hạt:Bên trong các múi thịt thường sẽ chứa các hạt có màu xanh lục ở trong. Nếu không may cắn phải thì sẽ thấy vị rất đắng. Hạt của quả bòn bon rất khó tách ra, nên nếu là hạt nhỏ, người ta thường nuốt luôn, và chúng không hề ảnh hưởng gì đến sức khỏe bởi đó chính là một vị thuốc.

II. Tác dụng của cây Bòn bon

1. Tác dụng trong trang trí, làm cảnh:

Với dáng cây cao, chắc khỏe, người ta thường chọn trồng cây bòn bon ở các khu đô thị, công viên, hay trồng ở sân vườn biệt thự,… để làm cây bóng mát, tạo vẻ đẹp cảnh quan, cũng vừa giúp cho môi trường, không khí thêm trong lành, mát mẻ.

1. Tác dụng chữa bệnh:

Ngoài tác dụng làm cảnh, cây bòn bon còn có thể dùng làm thuốc chữa bệnh

Người ta có thể phơi khô vỏ quả bòn bon, sau đó dùng để đốt lấy khói đuổi muỗi, hay làm thành nhang, khi đốt có mùi thơm dùng để xông cho người bệnh.

Ngoài ra, cũng có thể phơi khô hạt, sau đó tán mịn thành bột để chữa nóng sốt, sán lãi. Hay chữa sưng mắt, tiêu chảy, kiết lị khi dùng lá cây và vỏ thân nấu nước.

Không những vậy, quả và vỏ thân của cây bòn bon còn có chất chống lại ký sinh trùng gây ra bệnh sốt rét.

1. Tác dụng khác: 

Hiện nay, quả bòn bon đã không còn lạ đối với chúng ta, chúng được bán rất nhiều ngoài chợ như một loại đặc sản và được dùng để ăn tươi trực tiếp.

Quả bòn bon còn có loại mang vỏ ngoài có màu đỏ đẹp mắt nên nhiều gia đình thường chọn mua về để bày ban thờ để cúng.

Người ta cũng có thể dùng thân cây bòn bon để làm đồ gia dụng hay cột nhà do có độ cứng tốt, thớ thịt dai, bền, mình và có màu nâu nhạt khá đẹp mắt.

IV. Cách trồng và chăm sóc cây Bòn bon

1. Cách trồng cây

• Nhân giống và khoảng cách trồng cây bòn bon:

Với cây bòn bon, có thể nhân giống từ hạt hay bằng phương pháp vô tính như: ghép mắt, ghép cành lên gốc ghép được ươm từ hạt. 

Khi trồng cây bòn bon thì khoảng cách thích hợp giữa các cây là 6m x 6m, nếu nơi trồng có đất dồi dào và rộng thì có thể kéo dài khoảng cách ra hơn một chút để cây có không gian phát triển tốt hơn. Có thể trồng cây bòn bon xen với các loại cây ăn quả khác như chôm chôm, sầu riêng để tăng thêm năng suất và thu nhập.

• Chuẩn bị hố trồng: 

Khi chuẩn bị hố trồng cây bòn bon, cần chú ý kích cỡ thích hợp của hố là 60cm x 60cm với độ sâu khoảng 75cm. Nên để riêng lớp đất từ trên bề mặt đến độ sâu 35cm ra một chỗ và lớp đất đào ở phía dưới sang một chỗ khác.

Sau khi đào xong sẽ cần bón hỗn hợp phân với tỉ lệ: 10kg phân hữu cơ/phân chuồng hoai mục + 200 – 300g Super lân cùng với đất cho đầy từng hố cây một. Có thể dùng thêm đất ở gần đó nếu lượng đất đào trước đó không đủ để lấp kín hố.

Tiếp đó cần tưới đẫm nước lên hố. Nếu trồng cây ở nơi có khả năng thoát nước tốt thì chỉ cần lấp đất đầy hố là đủ, bởi sau khi tưới nước thì chúng sẽ lún dần xuống và để cách mặt đất tầm 10 – 15cm. Còn ở những nơi mà việc thoát nước diễn ra kém hơn thì phải chú ý lấp đất cao hơn miệng hố khoảng 10 – 15cm, để đất lún xuống sau khi tưới nước xong ở mức thích hợp.

• Trồng cây:

Cần tiến hành rạch bao nilong bọc bên ngoài cây trồng, kiểm tra kỹ càng bộ rễ, nếu phát hiện có rễ bị cong queo, không thẳng thì nên cắt bỏ hết đi, sau đó mới đem cây đặt xuống hố trồng đã chuẩn bị trước đó.

Công việc tiếp theo là lấp đất, rồi dùng tay nén nhẹ đất xung quanh gốc thật chặt. Cần lưu ý, nếu bạn trồng cây bòn bon vào mùa khô thì cần phải làm bồn xung quanh hố trồng để nước có thể ngấm nhiều nhất có thể xuống lòng đất khi tưới cây. Còn khi trồng cây vào thời kỳ có mưa nhiều, phải đảm bảo làm sao rễ không bị ngập úng.