1. Quả phật thủ là quả gì?

Phật thủ là quả ăn trái, có hình dạng như bàn tay Phật, tên khoa học là Citrus medica var. sarcodactylis và thuộc chi Cam chanh. Phật thủ có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật Bản, nó cũng được trồng phổ biến ở Việt Nam.

Phật thủ thuộc cây thân gỗ nhỏ, có thể phát triển đến 2 - 2.5m và cành có gai cứng, nhọn và ngắn. Lá có kích thước lớn, thuôn dài và màu xanh nhạt. Hoa nở 2 - 3 lần mỗi năm, màu trắng nhưng có màu hơi đỏ tía bên ngoài rìa cánh hoa, thường mọc thành chùm và tỏa hương thơm. Quả chín có màu vàng óng, các ngón tay của quả phật thủ đôi khi chứa một ít thịt quả có tính axit, thậm chí quả phật thủ có thể sẽ không có nước và hạt.

Cây phật thủ phát triển tốt nhất ở những vùng có khí hậu ôn hòa, nhưng nhạy cảm với sương và nắng gắt cũng như thời tiết khô hạn.

2. Quả phật thủ có ăn được không?

Quả phật thủ không chỉ được trưng bày trong mâm ngũ quả theo phong tục Tết truyền thống của người Việt mà còn là loại quả có thể được dùng ăn tươi đối với quả có thịt ở phía trong. Tuy nhiên, phần lớn quả phật thủ thường không có ruột và không có nước, nên người ta lấy vỏ quả dùng để nấu chè (giống như chè bưởi) và làm mứt.

Ngoài ra, theo Đông y cho hay quả phật thủ có tính ôn, vị cay, chua và đắng nên loại quả này được dùng để làm thuốc chữa được khá nhiều bệnh, đặc biệt nhất là:

• Bệnh đường tiêu hóa, gồm các triệu chứng bệnh như đau bụng, ợ hơi, trướng đau ngực sườn, buồn nôn, đau gan, đau dạ dày, viêm loét dạ dày,…
• Bệnh về đường hô hấp như ho suyễn, khó thở, ho đờm, viêm amidan, viêm phế quản mãn tính, đau bụng kinh, đái tháo đường, nước tiểu đục, động kinh,…

Người ra có thể hái phật thủ khi vỏ còn xanh hoặc ngả vàng, rồi đem thái lát, phơi khô và bảo quản trong hũ kín, hoặc chế biến thành dạng bột dùng để làm thành thuốc chữa bệnh.

3. Ý nghĩa của quả phật thủ trong Ngày Tết

Phật thủ thường được xuất hiện trong những ngày Lễ Tết, bởi vì loại quả này mang ý nghĩa rất đặc biệt mà Điện máy XANH sẽ bật mí cho bạn ngay sau đây:

Tạo hương thơm cho nơi thờ cúng

Phật thủ thuộc giống cây ăn quả họ Cam chanh, đồng thời lớp vỏ của nó thường rất dày nên càng giúp cho vỏ quả chứa thêm được rất nhiều tinh dầu và có thể giữ hương lâu. Đây là lí do vì sao phật thủ có khả năng tạo hương thơm cho nơi thờ cúng, thoang thoảng mùi hương giống như vỏ quýt cam. Không những thế, hoa của phật thủ cũng có mùi thơm nhẹ rất dễ chịu.

Phù hộ cho gia chủ

Theo quan niệm dân gian, phật thủ là loại quả được trưng bày trên bàn thờ tổ tiên bởi hương thơm quyến rũ và màu sắc đẹp mắt. Các yếu tố này giúp giữ chân Phật và gia tiên ở lại trong nhà lâu hơn, nhằm phù hộ cho gia chủ về sức khỏe, công danh và sự nghiệp. Ngoài ra, trưng phật thủ giúp không gian thờ cúng thêm sang trọng, thoáng đãng và trang nghiêm hơn.

Cũng vì có hình dạng và màu sắc đẹp mắt cùng với hương thơm quyến rũ, quả phật thủ còn được dùng để bày lên mâm ngũ quả trong ngày Tết và thường được đặt ở vị trí trung tâm của mâm, ý cầu mong cho gia đình những điều may mắn nhất.

Tượng trưng cho bàn tay Đức Phật

Trong Phật giáo có rất nhiều biểu tượng, thể hiện các ý nghĩa khác nhau trong suốt quá trình tu đạo của các phật tử. Phổ biến nhất là hoa sen được xem là biểu tượng của sự khai thông đi từ cõi tăm tối (của địa ngục) cho đến cõi trong sáng (của thiên đường).

Phật thủ cũng có ý nghĩa riêng của nó, đặc biệt nhất là ở hình dạng quả, trông như bàn tay Phật đang che chở và ban phước lành cho gia chủ và các thành viên khác trong gia đình. Vì thế, sự xuất hiện của phật thủ sẽ giúp cho gia chủ cảm thấy an tâm hơn khi được Phật che chở, thậm chí trong trong ý nghĩa ngày Lễ Tết còn tăng thêm phần an vui và no ấm.

Bảo quản phật thủ đẹp lâu cũng rất đơn giản, bạn có thể áp dụng mẹo như sau:

• Tránh dùng nước muối để rửa hoặc ngâm phật thủ, vì nước muối có thể đọng lại ở những khe ngón tay của quả làm cho phật thủ dễ bị hỏng, thối. Thay vào đó, chỉ nên dùng khăn ẩm để lau nếu cảm thấy bụi bẩn.
• Tránh làm trầy xước vỏ quả dưới mọi hình thức, vì dễ làm cho phật thủ nhanh bị thối.
• Sau khi mua phật thủ, bạn có thể dùng rượu trắng hoặc pha loãng nước rửa chén, và dùng chổi quét sơn (lông mềm) để phủ dung dịch này lên vỏ quả giúp bảo quản phật thủ tốt hơn trong quá trình chưng thờ, nhất là tránh nhện đỏ bám vào quả.
• Có thể đặt cuống của quả phật thủ vào ly nước, giúp cho phật thủ tươi lâu hơn vì phần rễ sẽ được mọc ra sau khoảng 15 - 30 ngày khi phần cuống quả tiếp xúc với nước. Do đó, thời gian bảo quản phật thủ có thể kéo dài từ 4 - 5 tháng.