Tên khoa học của khổ sâm cho lá là Cronton tonkinensis Gagnep, họ thầu dầu. Cây khổ sâm cho lá, hay còn gọi khổ sâm Bắc bộ, cây cù đèn, cây co chạy đón (dân tộc Thái)…Lá cây có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc, sát khuẩn

Đặc điểm của cây khổ sâm

Khổ sâm dùng có 2 loại là khổ sâm cho lá và khổ sâm cho rễ. Khổ sâm cho lá có tên gọi khác là Khổ sâm Bắc Bộ, Cây cù đèn. Khổ sâm cho rễ có tên gọi khác là Dã hòe, Khổ cốt.

Khổ sâm cho lá thuộc dạng cây nhỏ cao khoảng 0.7 – 1m. Lá mọc so le hoặc mọc đối nhau, cũng có khi mọc tụ nhiều lá như kiểu mọc vòng. Phiến lá có hình mũi mác, thuôn nhọn ở đầu, 2 mặt lá đều có lông. Hoa khổ sâm cho lá thường mọc thành chùm ở đầu cành hay kẽ lá. Quả nang gần hình cầu, có lông trắng gồm 3 mảnh vỏ. Hạt hình trứng và có mỏ màu nâu hung. Mùa ra hoa và quả của khổ sâm cho lá rơi vào khoảng tháng 5 tới tháng 8.

Khổ sâm cho rễ thường có chiều cao dưới 1m. Lá kép lông chim mọc so le nhau, hình mác. Hoa của khổ sâm cho rễ có màu vàng nhạt, mọc thành chùm ở ngọn hoặc kẽ lá. Quả thì có hình cầu, đầu thuôn dài, màu đen. Loại cây này có phần thân khá nhỏ nhưng phần rễ khá lớn.

Sự phân bố và cách thu hoạch, bảo quản

 Cây khổ sâm cho lá thường mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi trong nước ta, nhiều nhất là ở các vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Còn cây khổ sâm cho rễ có nguồn gốc từ Trung Quốc, hiện nay ở nước ta cũng đang trồng ở một số tỉnh phía Bắc để giữ giống.

Lá khổ sâm được thu hoạch vào thời điểm cây sắp ra hoa, lá có thể dùng ở dạng tươi hay phơi khô.

Rễ Khổ sâm được thu hoạch vào mùa xuân và mùa thu. Sau khi đào rễ về, rửa sạch thái mỏng, phơi hay sấy khô. Hoặc ngâm rễ tươi trong nước vo gạo 3 tiếng rồi rửa sạch, thái phiến, phơi hay sấy khô cất dùng.

 Công dụng của khổ sâm

Tác dụng của Khổ sâm cho lá tốt nhất được biết đó là điều giúp tiêu hóa tốt. về đường tiêu hóa như đau bụng khó tiêu, đau bụng không rõ nguyên nhân, loét dạ dày tá tràng, lỵ.

Khổ sâm cho rễ có tác dụng hỗ trợ tim mạch, ngăn ngừa xơ vữa mạch máu và loạn nhịp tim…