Cây rau bò khai hay còn gọi là cây rau ngót leo, là một loại rau ngót rừng có nhiều ở các tỉnh vùng núi phía bắc. Cây rau ngót leo là cây lâu năm, cây dạng leo, thân nhỏ. Cây rau ngót leo dễ trồng, cây ưa nắng leo hàng rao, leo giàn. Thu hái ngọn như rau su su, thường làm các móm xào và nấu canh. Rau ngót leo xào có vị giòn và ngọt, ngon hơn rau su su nhiều. Ngoài ra rau ngót leo còn là 1 vị dùng chữa tê thấp và sốt. Với những đặc tính trên, nên trồng trong nhà 1 giàn cây rau ngót leo để thường xuyên có rau ăn.
Rau bò khailà một loại rau rừng có mùi vị hơi đặc biệt đó là mùi khai. Chính vì vậy mà dân gian gọi nó bằng cái tên là rau bò khai. Loại rau này còn được biết tới với nhiều tên gọi khác như: dây hương, rau dạ hiến, khau hương, rau ngót leo, rau nghiến…
Bò khailàmột loại rauthân leo bằng tua cuốn, chiều dài có thể lên tới hơn 10m. Thân bò khai thường to bằng đầu đũa, chia ra thành các đốt và có tua mọc ra từ nách của cuống lá. Cũng giống như những loài thân leo khác, bò khai bám vào cây thân gỗ để vươn lên cao đón ánh nắng. Lá bò khai có màu xanh non và mọc xen kẽ nhau, hình trụ.
Rau bò khai cũng có quả như những loài thực vật khác. Quả chưa chín có màu xanh nhạt, khi chín chuyển qua màu đỏ, vỏ tự tách ra thành 5 mảnh và uốn cong để lộ ra hạt có màu xanh lục.
Đây là một loại rau phổ biến ở nhiều tỉnh miền núi phía Bắc, điển hình là ở tỉnh Lạng Sơn. Bò khai phát triển quanh năm, tuy nhiên vào mùa xuân rau trổ ngọn xanh và non nhất. Đây cũng là thời điểm tốt để thu hoạch.
Tác dụng của rau bò khai đối với sức khỏe con người
Không chỉ là một món ăn dân giã, rau bò khai còn có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người mà không phải ai cũng biết.
Theo nghiên cứu khoa học, rau bò khai chứa nhiều chất dinh dưỡng như chất xơ, protein, vitamin C, calci, photpho… Trong y học cổ truyền, bò khai có tính bình, vị hơi đắng nên được tận dụng toàn thân từ lá tới ngọn
Canh rau bò khai cũng có tác dụng rất tốt với những người hay mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng. Nếu bạn không có rau bò khai tươi thì có thể sử dụng thân rau phơi khô để sắc nước uống.
Lưu ý: Rau bò khai ngon nhất khi nó còn nguyên mùi đặc trưng, điều này chứng tỏ rau còn tươi. Tuy nhiên với mùi vị khá đặc biệt, rau sẽ khiến mọi người khó ăn, vì vậy cần sơ chế cẩn thận trước khi nấu. Để hạn chế mùi khai bạn phải vò thật kỹ với muối và rửa sạch lại nhiều lần với nước.
Ngoài những món đơn giản hướng dẫn ở trên, bò khai còn chế biến được rất nhiều món như: rau bò khai xào mực, rau bò khai xào thịt bò, rau bò khai xào mì, rau bò khai nộm…
Mặc dù là một loại rau có mùi vị hơi đặc biệt, nhưng với vô vàn lợi ích cho sức khỏe bạn đừng bỏ qua rau bò khai trong thực đơn của gia đình nhé.