Những cuốn sách thế nào sẽ sống mãi trong lòng ta? Bởi nó chạm đến tâm hồn bằng giá trị nhân văn giàu tình người và nhất định: nó phải chân thật. Nếu như TÂM HỒN CAO THƯỢNG là câu chuyện tuổi học trò với bao bài học làm người lồng trong đó thì CHIẾN BINH CẦU VỒNG cũng vậy. Nó chính là “tâm hồn cao thượng” của xứ Á Đông, còn gần gũi với ta hơn bởi nó đến từ câu chuyện về làng quê nghèo khó trên hòn đảo xa xôi tại Indonesia.

Câu chuyện bắt đầu đơn giản thôi, dưới một ngôi trường chỉ độc có thầy hiệu trưởng và một cô giáo, ngôi trường xiêu vẹo ấy chỉ chực sụp đổ nếu không đủ mười em học sinh nhập học. Vậy là thầy trò ấy, sẽ đi bên nhau qua bao biến cố mà ta tưởng như mình được tham gia vào từng nấc thang câu chuyện: để khóc, cười và nghe con tim ta thổn thức trước tình bạn cao đẹp, khát vọng đổi đời, giữa hiện thực nghiệt ngã và mộng tưởng bao la.

Từ khi Nhã Nam xuất bản tới nay, CHIẾN BINH CẦU VỒNG trở thành một trong những cuốn sách in đi in lại hằng bao lần, để bạn được sống trong những trang văn đẹp nhất: tình người.

Hôm nay ta có ấn bản bìa cứng, in 500c, được in thật đẹp trên chất giấy dày 100gsm chỉ để bạn khe khẽ lật từng trang, bởi trong đó có ngọn lửa tình thương bùng cháy.

***

CHIẾN BINH CẦU VỒNG

Andrea Hirata

Bản bìa cứng in 500c

Giấy đay ngà vàng 100msg

Dạo Thảo dịch

***

"Hôm qua, một người chị của tôi nhắc rằng, ngoài những sách gia đình ra thì nên cho bọn trẻ thiếu niên đọc về trường lớp và bè bạn. Bởi vì lúc bé thì thế giới quan của bọn trẻ gắn với bản thân và gia đình, càng lớn lên thì chúng nó càng mở rộng phạm vi học hỏi ra ngoài gia đình, tức là ra đến bạn bè, trường lớp; rồi đến xã hội.

Thì tôi bắt đầu, bằng Chiến binh cầu vồng.

Đây là một bức tranh chân thực về xã hội Indonesia truyền cảm hứng sâu sắc về ý nghĩa đích thực của tình bạn, tình thầy trò, cảm thức cá nhân đóng góp xây dựng cộng đồng. Ở một ngôi trường tự phát nghèo hơn cả những trường miền núi Việt Nam, nơi có tuyền người lao động thấp học kém cỏi, có những người thầy cô dốc lòng vì con trẻ và 10 em bé xuất sắc từ bên trong tâm hồn.

Những em bé xuất thân khốn khó, còn có cả bệnh tật trí não bẩm sinh, nhưng có tình bạn gắn kết bên nhau và nương tựa vào nhau để vươn lên mà sống. Có rất nhiều đoạn miêu tả giản dị về môi trường và thiên nhiên đặc hữu của vùng nhiệt đới ẩm tương đồng với Việt Nam, cũng có cả những mô tả sâu sắc về tín ngưỡng bản địa và suy ngẫm về nhiều cõi sống. Có một cái kết thực tế chứ không tô hồng, rằng không phải giáo dục luôn đem lại thành công vượt bậc cho mọi trẻ em, không phải cứ cố gắng là sẽ vượt khỏi đói nghèo bệnh tật cùng số phận. Đơn giản là mô tả lại tình bạn, tình bằng hữu, tình yêu bọ xít ngây thơ, tình thầy trò hỗ trợ mỗi cá nhân nhỏ bé đi qua quãng đời của mình để trưởng thành. Có những trưởng thành đau đớn, như cậu bé thiên tài Lintang phải chôn vùi việc học để lái máy xúc thay thế cha nuôi sống gia đình, như chàng trai bảnh tỏn Trapani nhập viện vì chứng gắn bó quá mức với mẹ. Có những trưởng thành phổ quát, như Sahara nữ tướng trở thành người vợ an ổn bên A Kiong bán hàng trong khu phố. Không phải tất cả các em được thụ hưởng giáo dục chân thành và tình yêu lớn từ thầy cô đều trở nên ông nọ bà kia rồi cứu rỗi thế giới. Nhưng tất cả các em đều ghi khắc quãng thời gian ở bên nhau chiến đấu với từng tí khó khăn chất chồng. Chúng nó trở thành một phần đời trong nhau, đẹp đẽ.

“Ngay lúc đó, tôi nhận thấy rằng tất cả chúng tôi thật sự là những người anh em của ánh sáng và lửa. Chúng tôi thề một lòng với nhau dù cho sấm chóp đì đùng, dù cho lốc xoáy có làm sụt núi lở non. Lời thề của chúng tôi được viết lên thất trùng thiên, được những con giao long thống trị biển Đông chứng giám. Chúng tôi cùng nhau làm nên dải cầu vồng đẹp nhất thế gian này.”

Đi qua cầu vồng là đến được chỗ các bộ lạc cổ xưa và nền văn minh cũ bản địa Indo, câu trong sách đại khái thế, đại khái như là những niềm tin ngây thơ thuần khiết kiểu tao cho chuồn chuồn cắn rốn là mày sẽ biết bơi. Thiên nhiên, tuổi trẻ, tình bạn, yêu thương, niềm tin, sức mạnh để sống! Cuốn sách này đã "sống" ở mấy chục quốc gia nó được dịch ra, được coi là một tác phẩm xuất sắc đại diện cho Indonesia đương đại.

Cuối năm rồi, từ giờ đến Tết là nghỉ ngơi sau kỳ thi, đọc cái gì ấm áp tí, nhân văn tí, thực sự là giáo dục tí!

Cuốn này cũng sẽ là một cuốn cất giữ lưu niên trong tủ nhà tôi.