Nội dung sách gồm 3 phần:- Thứ nhất, tóm tắt nội dung trong tâm của bài học một cách ngắn gọn, súc tích bằng các từ khóa, bảng biểu, sơ đồ. Các kiến thức trong SGK được trình bày theo bài hoặc chủ đề thông qua những từ khóa đặc trưng của bộ môn, trình bày kiến thức cô đọng, hệ thống và đầy đủ, đồng thời có thể vận dụng nó để giải quyết các nhiệm vụ học tập và các tình huống thực tiễn 

- Thứ hai, phần bài tập gồm cơ bản và nâng cao, phù hợp với các mức độ và phân hoá người học. Các câu hỏi kiểm tra đánh giá gồm trắc nghiệm và tự luận theo các mức độ nhận biệt - thông hiểu - vận dụng. Trong phần vận dụng, học sinh sẽ thực hiện các bài viết ngắn và bài văn hoàn chỉnh.  

- Thứ ba, Phần đáp án của các bài tập tự luyện và đề thi: Nhóm tác giả gợi ý cách làm và trả lời câu hỏi, một số bài được làm mẫu, một số bài gợi mở các hướng giải quyết cho học sinh. Như vậy, cuốn sách giúp học sinh tiếp nhận tri thức một cách chủ động qua việc đọc, tóm tắt, ôn luyện kiến thức, thực hành luyện tập thông qua các bài rèn luyện và phát triển kĩ năng đọc và viết.

Bộ sách Phát triển năng lực Ngữ văn được thiết kế dựa trên chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình Ngữ văn hiện hành. Bộ sách được cấu trúc theo hệ thống thể loại của chương trình, trong từng bài có hai phần đọc và viết:Thứ nhất, phần đọc gồm các bài tập trắc nghiệm và tự luận về các kiến thức văn bản, tiếng Việt. 

Thứ hai, phần viết được sắp xếp phù hợp với phần đọc theo chương trình, đảm bảo đúng chuẩn cần đạt và sự phù hợp giữa đọc và viết. Theo đó, đọc như là đầu vào, viết là đầu ra.Các câu hỏi, bài tập dạy đọc hiểu văn bản được thiết kế theo các mức độ: nhận biết, thông hiểu và vận dụng. Các bài tập có sự cập nhật với các bản của các bộ sách giáo khoa khác nhau, bám sát theo cấu trúc các dạng đề thi phổ biến hiện nay, để giúp học sinh làm quen và dẫn thành thạo các dạng bài tập ôn luyện và thi cử. Các bài tập cũng được đa dạng hoá, sử dụng nhiều nguồn ngữ liệu, làm mới về văn bản đọc hiểu, giúp người học tiếp cận các dạng tư liệu khác nhau. 

Bộ sách cũng đặt mục tiêu phát triển năng lực ngữ văn của người học bằng các gợi ý hướng đọc, cách đặt vấn đề, giải quyết vấn đề đời sống, gắn người học với văn chương, với đời sống, gắn nghệ thuật, cái đẹp với tính thực tiễn, tính ứng dụng.