Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association - AHA), thực phẩm có chứa chất béo bão hòa làm tăng cholesterol trong máu. Vì vậy AHA, cơ quan có thẩm quyền cao nhất về vấn đề này cảnh báo “Mức cholesterol cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.” Quan niệm này lan truyền ra khắp thế giới trong nửa sau của thế kỷ 20. Các chính phủ và giới y khoa đua nhau điều chỉnh khẩu phần của cả nhân loại với thông điệp: Ăn nhiều thịt, mỡ và bơ làm bạn… chết yểu!

Nhưng nếu điều đó sai thì sao?

Nhà báo Mỹ Nina Teicholz, bắt đầu từ băn khoăn này, đã bỏ ra 10 năm phân tích các nghiên cứu và phỏng vấn các nhà khoa học, để nhận ra rằng trong nhiều thập kỷ, người Mỹ đã dựa vào khuyến cáo sai lầm mà tuân theo chế độ ăn uống thiếu lành mạnh.

Cuộc chuyển đổi khẩu phần này không chỉ giới hạn trong giới dinh dưỡng học. Cảnh báo về sự nguy hại của chất béo đã thay đổi cơ bản ngành công nghiệp thực phẩm, lối sống và tuổi thọ của con người. Bệnh tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong không chỉ ở Mỹ mà trên khắp thế giới, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu chất béo bão hòa có phải là thủ phạm? Nếu bạn đã từng nghĩ như vậy mà kiêng chất béo trong nhiều năm qua thì Điều bất ngờ lớn về chất béo của Teicholz sẽ là một cuốn sách rất hấp dẫn.

Vụ án chống lại chất béo có vẻ rất dễ hiểu. Trước tiên, chất béo chứa nhiều calo hơn carbohydrate (gluxit, còn gọi là chất bột đường). Sau đó, chất béo bão hòa làm tăng mức cholesterol, do vậy bị coi là gây ra các vấn đề về tim mạch. Cuốn sách tranh luận với cái logic này một cách chậm rãi và cẩn trọng với nhiều phần dẫn giải và trích dẫn tài liệu, kết quả của nhiều thập kỷ nghiên cứu về dinh dưỡng học, kể cả phương pháp luận của các nhà khoa học khác nhau. Phần này làm cho cuốn sách mang tính khoa học cao cho những bạn đọc quan tâm.

Bà Teicholz kể về những nhà nghiên cứu đã biến chất béo thành quỷ dữ. Trong số đó có Ancel Keys, giáo sư Đại học Minnesota, người nhờ công trình chống chất béo đã lên trang bìa tạp chí Time vào năm 1961. Ông ta giải thích tại sao đàn ông trung niên dễ chết vì cơn đau tim, cũng như đưa ra giải pháp: Ăn ít chất béo thôi! Công trình của Keys và một số người khác đã dẫn đến hướng dẫn chế độ dinh dưỡng của chính phủ Mỹ vào năm 1980: Giảm lượng thịt, sữa nguyên chất và các chất béo bão hòa khác. Trong nhiều thập kỷ, những nhà khoa học hoài nghi về lý thuyết này đều bị gạt ra rìa và không được đếm xỉa đến.

Tuy nhiên, sự miệt thị chất béo không đứng vững được trước những kiểm duyệt kỹ lưỡng hơn. Tác giả Teicholz khám phá ra nhiều vấn đề về phương pháp nghiên cứu tại nhiều thử nghiệm quan trọng tầm quốc gia. Những cuộc đại thí nghiệm này có vấn đề lớn trong phương pháp luận hoặc làm ngơ các kết quả quan sát thí nghiệm, làm cho nền tảng khoa học của khuyến cáo dinh dưỡng càng ngày càng chông chênh.

Rồi chính kiến của giới khoa học và chính phủ đã dẫn tới thay đổi đáng kể trong khẩu phần ăn của người dân. Các công ty thực phẩm mừng rỡ thay thế chất béo động vật bằng các loại dầu thực vật rẻ tiền hơn. Họ loại bỏ chất béo bão hòa khỏi thực phẩm và thay thế bằng dầu thực vật không bão hòa đa mà khi bị làm nóng ở nhiệt độ cao có thể gây hại. Lời khuyên ăn ít chất béo trở nên rất ngọt ngào với các công ty thực phẩm, vì khi ăn ít mỡ hơn, người ta thèm thứ khác. Cho tới gần đây, năm 1995, AHA vẫn khuyên ăn nhẹ bằng bánh quy, kẹo ít béo, kẹo cứng, kẹo cao su, đường, xi-rô, mật ong,… và các thực phẩm giàu carbohydrate khác. Nhờ những chỉ dẫn như vậy, năm 2000 lượng tiêu thụ carbohydrate của người Mỹ tăng 25% so với năm 1971.

Trong thập kỷ qua, ngày càng nhiều nghiên cứu đã đặt câu hỏi có cần phải tẩy chay chất béo không? Cuốn sách của bà Teicholz theo sau công trình của Gary Taubes, một nhà báo, nhà khoa học đã nghi ngờ về mối liên hệ giữa chất béo bão hòa và sức khoẻ trong hơn một thập niên. Ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy một thủ phạm lớn hơn là insulin, mà mức insulin tăng lên khi ăn carbohydrate. Tuy nhiên, ngay cả khi người ta chú ý nhiều hơn đến những mối nguy hiểm do đường gây ra, chất béo bão hòa vẫn còn bị nhạo báng. Theo tác giả cuốn sách, sự nghi kỵ với chất béo giờ đây không còn mang tính khoa học nữa, mà chỉ là nhiều thế hệ định kiến và thói quen.

Tại Việt Nam, có nhiều cảnh báo để thành quan niệm chung rằng cần giảm thiểu lượng chất béo, bơ, pho mát, mỡ động vật,… vì chúng là nguyên nhân gây béo phì, chưa kể tới vô vàn các hệ lụy kinh khủng khác. Rất nhiều người trong chúng ta đang cố gắng bóp mồm bóp miệng tránh những món ngon lành này, nhân danh cân nặng và sức khỏe.

Vậy, bạn hãy đọc cuốn sách này, để thở phào nhẹ nhõm mà tìm đến những thức ăn chúng ta vẫn thèm thuồng mà không dám ăn từ lâu nay. Điều quan trọng nhất thu nhận được là chất béo cần cho cơ thể và hãy ăn uống một cách cân bằng và lành mạnh.

Cuốn sách có thể hơi dài đối với một số độc giả, nhưng đừng dừng lại sau khi đọc xong lời giới thiệu và nghĩ là mình đã biết được thông điệp chính. Hãy ráng đọc hết, bởi với cách kể chuyện chắc chắn, đầy hình ảnh và dẫn chứng cụ thể, tác giả Teicholz đem tới cho bạn một nền kiến thức rất vững chắc, để ra các quyết định về chế độ ăn uống của mình.

Cuốn sách này có tương đối nhiều kiến thức mới, lạ, cùng nhiều từ ngữ chuyên môn về dinh dưỡng học, nên chắc chắn quá trình chuyển nghĩa vẫn còn nhiều sai sót. Nếu người đọc phát hiện ra bất cứ sai sót nào, hãy nhận lời xin lỗi chân thành trước từ người dịch và chính chúng tôi, những người đầu tiên sửa bản dịch và giới thiệu nó cho Thái Hà Books.

Điều chúng tôi thực sự muốn được chia sẻ với bạn đọc thật ra lại là những quan niệm vốn đã có từ lâu (vì từ ngàn đời trước, ông cha ta vẫn sống khỏe mạnh khi ăn đủ chất béo). Cho đến khi một cá nhân, vì lý do này hay lý do khác, đưa ra những lý thuyết gọi là mới. Để rồi, sau hơn nửa thế kỷ, tác giả cuốn sách chợt làm ta sửng sốt vì những quan niệm “khoa học” đã trót ăn sâu vào tiềm thức nhân loại, đã thành tiêu chuẩn của chế độ ăn uống khoa học và hiện đại – đột nhiên bị lật nhào.

Rất mong cuốn sách – mang tâm huyết của toàn thể đội ngũ cán bộ và nhân viên công ty Viet Healthy và TransViet – sẽ thật sự giúp cho độc giả có được những định hướng tốt hơn khi lựa chọn chế độ ăn uống chống bệnh tật, vì sức khỏe lâu dài. Trân trọng giới thiệu! Nguyễn Hải – Trần Bích Hà

Ăn Xanh Để Khỏe

Chất lượng thực phẩm và sự phù hợp giữa thực phẩm với nhu cầu cơ thể là hai yếu tố mang tính quyết định đối với cơ thể con người. Trong hai thế kỷ trở lại đây, chúng ta mới bắt đầu nhận ra chân lý này. Những bí mật về cơ chế hoạt động của bộ máy cơ thể người cùng cách thức nó sử dụng các vitamin và khoáng chất trong thực phẩm đang dần được đưa ra ánh sáng.

Những thành quả phục hồi sức khỏe khỏi hầu hết mọi loại bệnh tật và sự xáo trộn ở cơ thể người gần như đã trở thành một hiện tượng trên toàn thế giới nói chung và trong lĩnh vực Trị liệu bằng Nước ép rau quả nói riêng. Trong thời đại ngày nay, đáng tiếc thay cho người nào còn chưa được cung cấp đầy đủ thông tin về những giá trị dinh dưỡng và công năng chữa lành của nước ép rau quả tươi sống.

Kể từ khi bước sang thế kỷ 20, loại nước ép này đã bắt đầu chứng tỏ được tính hiệu quả. Tất cả mọi người, dù trong hay ngoài giới khoa học, nếu thường xuyên cập nhật thông tin chắc chắn đều sẽ công nhận giá trị của nó. Sở dĩ liệu pháp này có thể mang lại hiệu quả cao như vậy là vì nhờ tách toàn bộ lượng nước và các nguyên tố khoáng ra khỏi chất xơ thực phẩm, những món thực phẩm dạng lỏng này được cơ thể người tiêu hóa chỉ trong vài phút. Trong khi đó, bộ máy tiêu hóa thông thường sẽ phải tiêu tốn rất nhiều công sức, với tổng thời gian lên tới nhiều giờ đồng hồ, mới có thể tách các nguyên tố khoáng khỏi chất xơ để cung cấp cho các cơ quan tiêu hóa. Để tiêu hóa hết toàn bộ chỗ rau quả trong dạ dày, bộ máy tiêu hóa sẽ phải huy động rất nhiều năng lượng, trong khi nguồn cung cấp chỗ năng lượng ấy lại đến từ thực phẩm. Như vậy, khi bạn tiêu thụ một lượng thức ăn “đặc”, thì thay vì được dùng để nuôi dưỡng cơ thể bạn, chúng lại trở thành nhiên liệu để tạo ra năng lượng tiêu hóa chính bản thân chúng.

Những phân tích trên đây sẽ giúp bạn tìm ra lời giải đáp cho một câu hỏi khá phổ biến: Tại sao phải ép rau quả lấy nước mà không ăn chúng ở dạng THÔ? Trên thực tế, trong chất xơ không hề có dinh dưỡng. Tuy nhiên, chúng lại là trợ thủ đắc lực để phục vụ một mục đích thiết yếu và hữu ích khác. Ở trong ruột, chất xơ hoạt động như một cây chổi. Sau khi đi qua dạ dày, tá tràng và gần 7,62m dài ruột non, các mảnh chất xơ sẽ đi vào đại tràng ở dạng chất xen-lu-lô cực nhỏ. Lượng xen-lu-lô ấy vẫn được đại tràng coi là chất xơ và sử dụng đúng theo mục đích của nó. Không có chất xơ, đại tràng nói riêng và toàn bộ cơ thể nói chung không thể đảm bảo được trạng thái khỏe mạnh.

Để đáp ứng đông đảo yêu cầu của những độc giả muốn biết thêm thông tin về thành phần khoáng chất của thực phẩm, chúng tôi đã đưa thêm phần Phụ lục vào ấn phẩm này, trong đó trình bày bảng phân tích thành phần của những loại thực phẩm phổ biến và quen thuộc nhất.

Có một điều mà tôi cần nhấn mạnh, đó là ngay cả khi áp dụng biện pháp canh tác hữu cơ, chúng ta vẫn gần như không thể tạo ra những sản phẩm hoàn hảo dù chúng được trồng từ loại hạt giống nào chăng nữa. Đó là vì quá trình sinh trưởng của thực vật thường chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố, mà những yếu tố ấy lại biến đổi, có khi hoàn toàn khác hẳn, theo từng thửa đất.

Bên cạnh đó, hầu như mọi rau quả ngày nay đều có dăm bảy loại giống khác nhau. Chẳng hạn, ở Mỹ hiện có những giống cà rốt sau: cà rốt Hoàng đế, cà rốt Chantenay, cà rốt Danvers, cà rốt Trái tim. Tuy có sự sai khác nhỏ về thành phần khoáng chất, song chúng mang những đặc điểm chung nhất định nên vẫn được xếp vào họ cà rốt. Các loại rau khác cũng tương tự như vậy.

Quá trình sinh trưởng của cây trồng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như đất, khí hậu, vị trí địa lý và biện pháp canh tác, do đó chúng ta phải sử dụng những thông tin phân tích thực phẩm làm hướng dẫn chung.

Việc sử dụng kết hợp nhiều loại rau đa dạng sẽ đảm bảo cung cấp cho cơ thể chúng ta tất cả những vitamin và khoáng chất cần thiết.

Thực phẩm canh tác hữu cơ thường có chất lượng vượt trội hơn so với các loại khác, nhưng thật không may, rất hiếm khi chúng ta có thể mua được loại sản phẩm này. Tin tưởng mù quáng vào chất lượng của những thực phẩm mà chúng ta mua trong các siêu thị cũng là một điều sai lầm. Với những người đã nhận thức quá sâu sắc về vấn đề này, thì có lẽ tốt hơn hết là nên chuyển về những vùng quê nơi con người vẫn tự trồng lấy thức ăn.

Nhìn chung, nếu không thể mua được chính xác loại thực phẩm đúng như ý muốn thì nếu cảm thấy cần thiết, bạn hãy cứ cố gắng tận dụng triệt để những thứ CÓ SẴN. Dù là thực phẩm dùng cho món xa-lát hay nước ép, thì có một quy tắc bạn cần ghi nhớ: luôn luôn chọn những thực phẩm tươi nhất với chất lượng hảo hạng nhất trong điều kiện cho phép.

CƠ THỂ BẠN ĐANG THIẾU GÌ?

Tôi luôn biết rằng nếu mình không uống đủ lượng nước ép rau tươi sống thì cơ thể sẽ có nguy cơ bị thiếu lượng enzyme bổ dưỡng cần thiết.

Còn bạn thì sao?

Bạn chăm sóc cơ thể mình như thế nào, bạn sẽ nhận được những hệ quả như thế ấy. Trách nhiệm hoàn toàn thuộc về một mình bạn. Và yếu tố then chốt ở đây chính là LỰC SỐNG trong đồ ăn thức uống hằng ngày của bạn.

Cơ thể bạn được tạo nên từ hàng triệu tế bào cực nhỏ. Chúng chính là yếu tố quyết định toàn bộ sự sống của bạn. Chúng cần được nuôi dưỡng bằng nguồn dưỡng chất năng động và dồi dào lực sống. Thực phẩm bạn tiêu thụ sẽ bồi bổ cơ thể bạn hay đẩy nó vào tình trạng suy dinh dưỡng, tất cả đều phụ thuộc ở chính bạn!

Chúng ta cùng tìm kiếm câu trả lời trong cuốn sách “Ăn xanh để khỏe” của tác giả Norman W. Walker