Đời Giấy - Lật Từng Trang Thế Giới

Đời Giấy - Lật Từng Trang Thế Giới

Tác giả: Mark Kurlansky

Dịch giả: Hoàng Ly

Số trang: 604

Khổ giấy: 13.5x20.5cm

Trọng lượng: 430gr

Loại sách: Bìa mềm

Nhà xuất bản: Thanh Niên

Năm xuất bản: 2024

Giới thiệu nội dung:

Cuốn sách là một công trình khảo cứu đặc biệt về lịch sử của giấy. Qua ‘Giấy: Lật từng trang thế giới’, tác giả Mark Kurlansky không chỉ kể những câu chuyện thú vị về một trong những phương thức chứa đựng tri thức của nhân loại, mà còn khẳng định vai trò truyền tải văn hóa của nó.

Kurlansky khẳng định giấy giữ vai trò tương đối quan trọng trong đời sống kinh tế - văn hóa - chính trị nhiều thiên niên kỷ trước. Ông dẫn chứng, chẳng hạn vua Ptolemy của Ai Cập - nơi có loài cây papyrus sinh trưởng chỉ ở một số vùng nhất định, đã có thời gian kiểm soát giá giấy trên toàn thế giới. Ngoài ra để không có sự cạnh tranh nào với thư viện Alexandria của mình, ông cũng từ chối nhập papyrus vào Hy Lạp, vì lúc này Eumenes cũng đang nỗ lực xây dựng thư viện Pergamon có mục đích và ý nghĩa tương đương…

Tuy vậy khi còn ở dạng papyrus hoặc da động vật, nó lại không hẳn được đón nhận một cách hoàn toàn. Với văn hóa truyền miệng tồn tại lâu đời, người xưa xem việc viết xuống gì đó là “trí nhớ nhân tạo”, khi đó văn bản sẽ “đi khắp nơi”, đến cả những nơi mà người ở đó không cần hoặc không hiểu nó, từ đó những tri thức không còn xuất phát bên trong con người. Điều này, theo Kurlansky, cũng góp phần giải thích vì sao âm nhạc từ cổ chí kim thường bao gồm những điệp khúc lặp đi lặp lại, vì vốn dĩ não người có hạn, nên đó là cách tốt nhất để họ ghi nhớ.

Nhưng khi hàm lượng trí thức cao hơn, việc tri nhận những kiến thức hàng ngày không thể còn được ghi nhớ chỉ bởi con người, thì giấy bắt đầu chứng minh được giá trị của mình, từ đó xuất hiện trên khắp thế giới.

Kurlansky đưa ta lướt qua thế giới Hồi giáo, nơi vào thế kỷ 7 những Hafiz – người thuộc làu kinh Qur'an, không còn, dẫn đến việc phải thành lập các xưởng làm giấy. Đó cũng đồng thời là Trung Quốc vào thế kỷ 9 với nhu cầu lớn từ phương tiện này, nơi mà từ lâu nghề làm giấy từ đã lan ra cả Việt Nam, Ấn Độ, Nhật Bản…

Thoát khỏi góc nhìn "dĩ Âu vi trung" (lấy châu Âu làm trung tâm), bên cạnh việc bám theo những trung tâm làm giấy trên khắp thế giới, Kurlansky cũng không ngần ngại thừa nhận tuy biết về phương tiện này, nhưng giấy xuất hiện rất muộn tại châu Âu. Sớm nhất là vào thế kỷ thứ 10 ở Andalusia (nay là Tây Ban Nha), từ đó lan ra châu Âu vào thế kỷ 11, 12 với những cải thiện ngày càng phong phú, như phát triển watermark, kiểu chữ in di động hoặc cải tiến chất lượng và môi trường trong các xưởng làm giấy…

Nói về nguyên nhân của sự chậm trễ, Kurlansky đưa ra giả thuyết rằng trước khi giấy xuất hiện, với tư tưởng bài ngoại (khi lúc này giấy chỉ được sản xuất ở các thị trường ngoài châu Âu), cũng như đời sống văn hóa – trí thức trước thế kỷ 10 ở lục địa già chưa thật phát triển, dẫn đến giấy chưa được quan tâm đúng ở đây. Ngoài ra ông cũng tiết lộ, từng có lúc những người nơi đây coi việc sử dụng chữ in là… thông đồng với quỷ (vì trước đó các văn bản quan trọng như Kinh Thánh chỉ được viết trên da động vật), tương tự như những luận điểm về văn hóa truyền miệng trước đó.

Tuy trong quá khứ, những nhận định về tầm quan trọng của giấy như “Không có giấy, sẽ không có thời kỳ Phục Hưng. Không có giấy, Cách mạng Công nghiệp sẽ không thể xảy ra”, hay không có giấy sẽ không có những Michelangelo hay Leonardo de Vinci… xuất hiện nhan nhản, thế nhưng với Kurlansky, trong Đời giấy, ông lập luận rằng không phải giấy thay đổi xã hội, mà là chính những nhu cầu từ đời sống văn minh đã đòi hỏi nó xuất hiện và không ngừng cải tiến. Đây là nhận định có phần quan trọng, khi đã giải trừ đi vị trí trung tâm và tình thế bị quan trọng hóa của đối tượng này trong nhiều nghiên cứu khoa học trước đây.

Bằng nguồn tư liệu quý giá và cách dẫn truyện hài hước, hấp dẫn, thu hút, Mark Kurlansky đã kể lại một câu chuyện vô cùng khác biệt về một trong những phương tiện vô cùng quan trọng của nhân loại này. Qua đó, ông cũng đặt lại vai trò chính xác của nó với dòng chảy lịch sử, từ đó cũng cho thấy được sự vận động của tri thức và những lĩnh vực khác trong đời sống nhân loại.

Về tác giả:

Mark Kurlansky là nhà báo và nhà văn người Mỹ. Ông có niềm đam mê viết sách phi hư cấu, nhiều tác phẩm trong số đó là best seller (sản phẩm bán chạy nhất) trên toàn thế giới như: Cod: A Biography of the Fish that Changed the World - chiến thắng giải Glenfiddich Best Food Book Award, The Basque History of the World, 1968: The Year that Rocked the World… Tại Việt Nam, các tựa sách đã chuyển ngữ của ông bao gồm Đời muối, Khi loài cá biến mất.

Cuốn sách là hành trình khám phá về một loại hàng hóa phổ biến và thiết yếu trong cuộc sống: Giấy.

Người đọc sẽ được cung cấp những thông tin đáng giá về lịch sử lâu đời cũng như tầm ảnh hưởng của giấy đến văn hóa, kinh tế, xã hội và mọi mặt trong đời sống nhân loại.

Tác giả cũng đưa ra cái nhìn về tương lai và thách thức của giấy trong thời đại của thế giới số.

Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Bên cạnh đó, tuỳ vào loại sản phẩm, hình thức và địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, thuế nhập khẩu (đối với đơn hàng giao từ nước ngoài có giá trị trên 1 triệu đồng).....