Tọa Độ: Cấu Trúc Gia Đình Và Xã Hội Của Người Jorai

Ra đời năm 1972, ngay khi tác giả Jacques Dournes còn đang thực địa trong chính những bản làng của người Jörai Tây Nguyên, sống cùng người bản xứ, lắng nghe những câu chuyện của họ, trò chuyện và ghi chép, nghiền ngẫm và sắp xếp mọi dấu hiệu để tìm kiếm ý nghĩa trong các trật tự hiện hữu, rồi kết nối với tự nhiên… tất cả trong bầu không khí đậm chất Jörai nói riêng và Tây Nguyên nói chung, Tọa độ: Cấu trúc gia đình và xã hội của người Jörai chính là một trong những tác phẩm vô cùng quan trọng về con người và vùng đất Tây Nguyên.

Với lối nghiên cứu đi sâu sát vào thực tế vùng đất và đời sống con người, từ những hoạt động hằng ngày đến các nghi lễ quan trọng, và sự chú trọng dành cho các phương pháp lịch đại và ghi chép… Để tạo ra Tọa độ, Jacques Dournes dùng cách dẫn thuật chi tiết đi từ các truyền thuyết, lưu ý chúng ta những chi tiết trong các câu chuyện truyền miệng đó, để rồi đối sánh chúng với các “dấu hiệu” hay chỉ dấu trong thực tế và tự nhiên đang diễn ra trong đời sống, từ đó mà tìm những mối nối, phân tách rồi giải nghĩa… Qua đó, ông đưa ra các lưu ý và kết luận về cấu trúc gia đình và xã hội Jörai, như bản chất “mẫu hệ” trong gia đình và xã hội của người Jörai (rằng nó khác với “mẫu quyền” ở phương Tây ra sao), chỉ ra mối quan hệ đối ứng giữa đàn bà và đàn ông Jörai, mối liên kết giữa con người xứ này với chính tự nhiên,

Đối với người đọc hiện đại, cả không chuyên lẫn có chuyên môn về nhân học, cuốn sách gây kinh ngạc vì phương pháp làm việc sâu sát và khoa học ở mức độ vừa tỉ mỉ, chi tiết, trau chuốt lại vừa bao quát và hàm súc. Vậy nên, công sức giải mã cấu trúc gia đình và xã hội Jörai của Jacques Dournes là nỗ lực tuyệt đối khổng lồ gây sửng sốt, có khi khiến chúng ta tự hỏi liệu chăng đó là vì bản thân con-người-khoa-học cao độ trong ông hay còn vì chính con người và vùng đất mà ông đã có dịp gắn bó đến hơn hai mươi năm ròng.

Ở thì hiện tại, đọc Tọa độ (mà ấn bản tiếng Việt lần đầu tiên hiện diện ở Việt Nam) như là một cách để ta chìm đắm trong không gian Tây Nguyên nói chung và không gia văn hóa Jörai nói riêng ở một chiều kích không-thời gian khác, để hiểu hơn về phong tục tập quán, và xã hội của nhóm dân tộc tiêu biểu trong đại gia đình các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Và đọc Tọa độ, bất ngờ trước kết cấu và tổ chức xã hội chặt chẽ của người Jörai, biết rằng nó phong phú và sâu sắc và kết nối chặt chẽ ra sao với tự nhiên, dẫu biết rằng có thể sẽ cảm thấy đau đáu trước thực trạng hiện tại, song biết đâu đó, chúng ta sẽ thấy có thêm động lực và chấp nhận nỗ lực hành động để duy trì và bảo tồn không gian văn hóa của các tộc người Tây Nguyên nói riêng và của các dân tộc thiểu số khác trên khắp mọi miền đất nước. Như nhà văn Nguyên Ngọc từng viết:

“Tình hình thực tế ngày nay đã khác trước rất nhiều, song những tìm tòi tâm huyết, những suy nghiệm sâu sắc về con người và xã hội Jörai trong lựa chọn những khả thể phát triển khác nhau và hệ quả của lựa chọn ấy, cùng phong thái và phương pháp nghiên cứu dân tộc học độc đáo, đặc sắc của Jacques Dournes, vẫn rất đáng cho chúng ta hôm nay trân trọng chăm chú học hỏi và vận dụng, tất nhiên một cách có chọn lọc thích hợp, trong nỗ lực tìm đường tồn tại và phát triển trong điều kiện mới, và không chỉ cho tộc người Jörai, trên vùng cao nguyên vẫn luôn giữ một vị trí quan trọng về nhiều mặt đối với cả nước. Phát triển từ nay cần là cùng phát triển chung, Kinh và Thượng, nương vào nhau, tận dụng chỗ mạnh của nhau.”

Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Bên cạnh đó, tuỳ vào loại sản phẩm, hình thức và địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, thuế nhập khẩu (đối với đơn hàng giao từ nước ngoài có giá trị trên 1 triệu đồng).....